Onlangs schreven we een introductie op psychosynthese met vervolgens elke maand een beschrijving van veel voorkomende subpersonen.
Dit keer een bijzonder machtige subpersoon, die velen van jullie zullen herkennen: de innerlijke criticus.
Alhoewel, het kan ook zijn dat sommigen zich niet eens bewust zijn van deze kritische stem/subpersoon, want deze stem is er al zolang ze zich kunnen herinneren. Mensen weten niet beter en de continue stroom van kritiek is heel gewoon. De innerlijke criticus veroorzaakt veel lijden, dus het is belangrijk deze eens nader onder de loep te nemen.
De innerlijke criticus is de stem die ons genadeloos bekritiseert. Hij heeft een uitzonderlijk talent om ons te wijzen op onze tekortkomingen. Zijn belangrijkste taak is om over ons te oordelen en daarbij legt hij de lat hoog voor zichzelf. Het is eigenlijk nooit goed genoeg. De innerlijke criticus en de oordelaar zijn een duo. Twee kanten van dezelfde medaille: de ene naar buiten gericht en de ander naar binnen gericht op onszelf. Dus oordeel je makkelijk over een ander, dan heb je ook veel oordelen over jezelf en vice versa.
Belangrijk aan deze subpersoon is dat hij graag samenwerkt met de andere subpersonen die heel dominant in jou aanwezig zijn. Hij ondersteunt onze primaire subpersonen, bv. de perfectionist, de slavendrijver, de controleur etc. Hoe ziet dat er dan uit in de praktijk?
De slavendrijver verzint een waslijst aan taken die gedaan moeten worden. Als je vervolgens doodmoe op de bank ligt, geeft de innerlijke criticus je ervan langs dat je niet alles af hebt gekregen of een deadline niet hebt gehaald. Ook met de perfectionist is hij een goed duo. De perfectionist legt de lat van nature al hoog en de innerlijke criticus weet feilloos iets te vinden om het behaalde niveau te bekritiseren. De vergelijker en de innerlijke criticus weten elkaar ook goed te vinden. Hij heeft er geen moeite mee om je er fijntjes op te wijzen dat je vriendin toch een betere moeder, partner, werknemer, etc. is. Hoe jij het ook doet, iemand anders doet het altijd beter, is leuker, mooier, succesvoller en ga zo maar door.
De innerlijke criticus kent vaak geen rem en gaat maar door. In het ergste geval is hij echt compleet losgelagen en staat hij ons levensgeluk in de weg of kan hij ons zelfs beschadigen. De originele intentie van de innerlijke criticus is volledig zoek. Dan wordt het tijd om echt met deze subpersoon aan de slag te gaan.
Stap 1 is dat we bewustzijn krijgen op het bestaan van deze innerlijke criticus. Als we goed opletten, beseffen we al gauw dat deze innerlijke criticus het nooit goed genoeg vindt, hoever we ook zijn en wat we ook doen. Hij verzint altijd weer wat nieuws. Hij vindt altijd een gevoelige plek. De “fout”, die wij dan maken is dat we ons helemaal richten op zijn aanklacht, in plaats van op het neersabelen zelf.
Het is nodig om ons bewustzijn te vergroten in plaats van in te zoomen op de “fout”, zodat we op tijd begrijpen dat er meer aan de hand is dan waar de innerlijke criticus over klaagt en dat we inzien hoe destructief hij is. Zolang we nog niet dit niveau van bewustzijn hebben bereikt blijven we slachtoffer van de innerlijke criticus.
Als we ons eenmaal bewust zijn van de innerlijke criticus is het zaak deze verder te verkennen en te onderzoeken wat de onderliggende oorzaak is van zijn aanvallen.
Met Stap 2 verken je je eigen innerlijke criticus.
– Wanneer komt de innerlijke criticus te voorschijn? Wat zegt hij? Hoe ziet hij eruit?
– Wat is de grootste angst van de innerlijke criticus?
– Wat kan er gebeuren als je niet luistert naar de innerlijke criticus?
Vaak is de onderliggende oorzaak bezorgdheid en angst. De innerlijke criticus wil in feite niets liever dan dat jij succesvol bent in de wereld en dat jij geaccepteerd en gewaardeerd wordt door anderen. Hij wil ons dus behoeden voor gevoelens van pijn, angst, schaamte en verdriet. In een sessie waarin we subpersonen op de kruk zetten, kan heel veel helder worden over onderliggende oorzaken en dit geeft veel inzicht in jouw innerlijke criticus. Daarnaast zorgt het ervoor dat je de innerlijke criticus meer gaat onderscheiden van jouw andere subpersonen en zijn kritiek zo met meer objectiviteit kunt gaan zien. Hij is één van de vele subpersonen en jij kan kiezen naar wie jij luistert. De tweede stap is dus herkennen. Je gaat in bepaalde situaties inzien dat je innerlijke criticus aan het woord is.
Hierna is het tijd voor Stap 3 en 4: erkennen en acceptatie.
Dat betekent erkennen dat je een innerlijke criticus aan boord van jouw bus hebt. Daarnaast dat je kunt gaan kiezen wanneer en of je hem in wil zetten.
De laatste stap is accepteren dat dit deel er is. Hij is niet de vijand die bestreden moet worden. What you resist, persist.
Het is belangrijk dat de onderliggende aanleiding helder wordt, dan kan de innerlijke criticus tot rust komen.
Met het beschrijven van de innerlijke criticus schrijven we over een hij. Het kan heel goed zijn voor jou dat als je je eigen innerlijke criticus gaat ontdekken dat het een zij is!
Wil je meer lezen over de vorige subpersonen die wij behandeld hebben?
Hier vind je Subpersoon I: ” De Slavendrijver”
Trackbacks/Pingbacks